Skibuster : 2015

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΙΑ…

… ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΕΣ

του Μίλτου Χειμωνίδη, προπονητή Αλπικού σκι

miltos.thethiti@gmail.com

Αυτό το "εγχειρίδιο" το ξεκίνησα το 2005 (όταν λόγω "επαγγελματικών υποχρεώσεων", αναγκάστηκα να αποχωρήσω από τον ΣΧΟ Έσπερο Καλαμαριάς, μετά από οκτώ συνεχόμενα έτη προπονητής των αγωνιστικών ομάδων του) και το τελείωσα το 2006, νιώθοντας την ηθική "υποχρέωση" να αφήσω μια "κληρονομιά" στον αγαπημένο μου σύλλογο και στους μετέπειτα προπονητές του.

Μου το επανέφερε στο προσκήνιο ο πρώην αθλητής μου (το 1992 !) και φίλος, ο "Τσιτς", στον οποίο και το αφιερώνω, μεταχρονολογημένα!

Miltos Chimonidis

Alpine Ski Coach

2005-2006

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η παρούσα εργασία απευθύνεται, κατά βάση σε νεαρούς (όχι μόνο στο σώμα, αλλά και στην ψυχή), που βαπτίστηκαν με την ιδιότητα του προπονητή νεαρών αθλητών (άλλοτε από υπερβάλλοντα ζήλο, άλλοτε από ανάγκη, ΠΑΝΤΑ ΟΜΩς από αγάπη για το σκι ), χωρίς, ωστόσο, να διαθέτουν την απαραίτητη κατάρτιση εφόσον, ούτε προπονητική σπούδασαν, ούτε απόφοιτοι Γυμναστικής Ακαδημίας είναι….

Η αναφορά στα επιμέρους θέματα γίνεται επιγραμματικά. Σκοπός μου, άλλωστε, είναι απλά να «γαργαλήσω» το ενδιαφέρον σας. Τα υπόλοιπα είναι δικής σας δουλειά! Υπόσχομαι να σας φορτώσω ερωτήματα, για τα οποία δεν θα σας προσφέρω πάντα την ικανοποίηση μιας απάντησης! Άλλωστε, ένα ΕΡΕΘΙΣΜΑ μπορεί να χαρακτηριστεί ως τέτοιο, όταν ο δέκτης του, τελικά, αναλάβει την σχετική δράση, που αυτό του υπαγορεύει. Κατά τα άλλα όχι μόνο ερέθισμα δεν αποτελεί, αλλά μάλλον ενοχλητική υπενθύμιση!!!

Κοντολογίς, για αναλύσεις τεχνικής του σκι πρέπει να στραφούμε σε ειδικά βιβλία! Ομοίως, οι βασικές αρχές της προπονητικής επιστήμης, αθλητικής ψυχολογίας και κινητικής μάθησης που τελικά θα εκτεθούν σ’ αυτό το εγχειρίδιο, ευελπιστώ, να αποτελέσουν πόλο έλξης για περαιτέρω μελέτη/ έρευνα και βέβαια, κίνητρο για τους ερασιτέχνες, πλην όμως ορεξάτους, προπονητές (και μη), να ψάξουν και να «ψαχτούν» …

…χωρίς πανικό! Με κατάλληλη αξιοποίηση των … «πνευματικών» μας δυνάμεων (εντάξει θέλει και διάβασμα το πράγμα!), σωστή καθοδήγηση (ο παλιός είναι αλλιώς, γιατί είναι και έμπειρος!) και προσεχτική διαχείριση των διαθέσιμων πόρων (η τεχνολογία προχώρησε, καλωσορίσατε στο μαγικό κόσμο των υπολογιστών και του internet!!!) όλος αυτός ο υπέροχος ενθουσιασμός για την χιονοδρομία και όχι μόνο, μπορεί να γεννήσει έναν υπέροχο προπονητή!

Και επανέρχομαι: Προπονητική Επιστήμη! Αθλητική Ψυχολογία! Κινητική Μάθηση! Θα αναρωτηθείτε, όχι αδίκως: «είναι επιστήμονας δηλαδή ο προπονητής (???), κάτι σαν γιατρός να πούμε;», επίσης: «από τότε που βγήκε ο Φρόιντ η ψυχολογία έγινε μόδα, ακόμα και στον αθλητισμό (!!!)», αλλά και: «γελοιότητες, σιγά μην κάνουμε μάθημα και στα πόδια μας πως να τρέχουν (…)»

Εκτίμηση και προσωπικό μου συμπέρασμα είναι, ότι τα παραπάνω αποτελούν αναγκαία συνθήκη της τέλεσης του προπονητικού λειτουργήματος. Όχι πως χωρίς αυτά δεν γίνεται! Ίσως όμως ΚΑΙ αυτή η έλλειψη να είναι υπεύθυνη για την πορεία του σκι στην Ελλαδίτσα. Δυστυχώς, κάποιοι επιμένουν, εις πείσμα της εξέλιξης του αθλήματος, να αρκούνται στα «βασικά»: βάρος μπροστά, χέρια μπροστά, έξω πόδι και φυσικά «γεραααά!!!»

Α. ΠΕΡΙ ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗΣ

1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ

Ακαδημαϊκά, είναι η ΕΠΙΣΤΗΜΗ που ασχολείται με την ανεύρεση και την διδαχή των πιο αποτελεσματικών επιστημονικών μεθόδων για να φτάσουμε στο καλύτερο αποτέλεσμα (π.χ. στους πρωταθλητές). Το κλειδί φυσικά είναι να καταναλώσουμε λιγότερο κόπο και ενέργεια και σε ασφαλώς λιγότερο χρόνο, από ότι, αν δεν γνωρίζαμε την επιστήμη!!!

Η προπονητική είναι επίσης και ΤΕΧΝΗ. Γεγονός που αποδεικνύεται εύκολα με την διαπίστωση, ότι δεν διακρίνονται ομοίως όλοι όσοι ασχολούνται με το έργο του προπονητή, πολύ δε περισσότερο, δεν είναι εξίσου αποτελεσματικοί. Όλοι έχουν δίπλωμα οδήγησης, πόσοι όμως, οδηγούν σαν τον Schumacher; Μ’ άλλα λόγια η προπονητική βασίζεται και στην προσωπική εμπειρία και εξάσκηση, με την απλή λογική ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί μεταξύ μας. (αυτό κιαν ισχύει στους αθλητές!!!). Επομένως, αν μια μέθοδος, ή πρακτική, ή διαδικασία είναι αποδοτική για μένα, δεν εξυπακούεται επ’ ουδενί, ότι θα είναι το ίδιο λειτουργική και για εσένα…

Συνοψίζοντας: ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ = ΕΠΙΣΤΗΜΗ + ΤΕΧΝΗ

Τελικά για την άσκηση της προπονητικής απαιτούνται ΓΝΩΣΕΙς και ΑΠΟΨΕΙΣ, που οφείλουν τουλάχιστον να μην αναιρούν τους νόμους της φυσικής και να σέβονται τις κατακτήσεις των λοιπών επιστημών γενικότερα!!!

Με κριτήριο τα παραπάνω, και υπενθυμίζοντας στον κάθε ενδιαφερόμενο ότι τα όσα ακολουθούν είναι μια σύνθεση από προσωπικά συμπεράσματα και προϊόντα ετερόκλητων γνώσεων και απόψεων (άρα επιδεκτικά γόνιμης κριτικής - η άγονη δεν μας αφορά), αρχίζω το …γαργαλητό:

2. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ

Με πολύ αγάπη και χιούμορ!

1) Έχει καλή εκπαίδευση, κατάρτιση, γνώσεις

2) Χρησιμοποιεί ελκυστικές μεθόδους – τεχνικές προπόνησης

3) Έχει ενθουσιασμό για την δουλειά του

4) Είναι διαθέσιμος προς τους αθλητές του

5) Είναι δημοκρατικός και δίνει ευκαιρίες για υπευθυνότητα

6) Έχει χιούμορ

7) Δεν σκέφτεται την προσωπική του προβολή, αλλά την καλή απόδοση των αθλητών του, σύμφωνα με τις δυνατότητές τους

8) Είναι αμερόληπτος

9) Χρησιμοποιεί θετική γλώσσα και αποφεύγει να ταπεινώνει- απογοητεύει τους αθλητές του

10)Παραδέχεται τα λάθη του (κανείς δεν είναι τέλειος…χα, χα, χα….!!!!)

3. ΒΑΣΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΤΩΝ ΝΕΑΡΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΜΑΣ

- Γιατί ασχολούνται τα παιδιά με το σκι;

- Μπορούμε να τα βοηθήσουμε όταν δεν γνωρίζουμε τους στόχους και τα κίνητρα τους;

- Θέλουμε να τα βοηθήσουμε/ καθοδηγήσουμε, ή ενεργούμε από προσωπικό όφελος, φιλοδοξία, ανταμοιβή;

Το πώς θα λειτουργήσουμε προπονητικά εξαρτάται άμεσα από την απάντηση αυτών των ερωτημάτων.

Η επιστήμη της ψυχολογίας δηλώνει: «τα κίνητρα και οι στόχοι ρυθμίζουν ΑΜΕΣΑ την προσπάθεια, ενέργεια και δράση των ατόμων και οι πράξεις των ατόμων κατευθύνονται ΚΥΡΙΩΣ από τα κίνητρα και τις προθέσεις τους!»

Φυσικά τα παραπάνω αφορούν και την ανθρώπινη δραστηριότητα γενικότερα. Ας δούμε όμως τι γίνεται και ειδικά με τους αθλητές μας. Ποια είναι τα κίνητρα, οι στόχοι, οι προθέσεις τους;

ΣΧΟ ΕΣΠΕΡΟΣ, HINTERTUX, 2005

1. διασκέδαση – χαρά – εκτόνωση

2. κοινωνικοποίηση (στο σπίτι είμαι μόνος και στο σχολείο δεν με παίζει κανένας!)

3. κύρος (μπάσκετ παίζουν όλοι, σκι όμως;)

4. ανάγκη να αισθανθούν ικανοί - αποτελεσματικοί – επιτυχημένοι (δεν μπορεί να είμαι παντού σκράπας, κάπου θα τα καταφέρω!)

5. από αγάπη για τον προπονητή τους! (αρκεί να προλάβουν να τον γνωρίσουν πριν έρθει ο επόμενος!!)

6. δημοσιότητα (ναι! το σύνδρομο του «διάσημου/ γνωστού» πλήττει και τις μικρότερες ηλικίες!)

7. φιλίες και ανταγωνισμός (αφού πήγε ο Μήτσος, θα πάω και εγώ…)

8. δίψα για μάθηση!!!!! (απίθανο αλλά όχι ανύπαρκτο!)

9. βελτίωση της σωματικής τους εμφάνισης! (ποιο είναι το ποσοστό της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα;;;;)

10. απόδραση από σπίτι – γονείς και σχολείο – μαθήματα (no comment)

11. …αλλά και το αντίστροφο (για να απαλλαγούν για λίγες ώρες και οι γονείς απ’ τα καμάρια τους)

12. για να πάρουν μόρια για το πανεπιστήμιο! (μα ποιόν κοροϊδεύουμε…)

13. γιατί ο μπαμπάς τα έχει και γουστάρει να τα επιδεικνύει! (πως θα κατέβει ο υιός την πίστα στην Ελβετία;)

14. γιατί έτυχε! (ο σύλλογος χιονοδρομίας ήταν πιο κοντά στο σπίτι από τον σύλλογο υποβρυχίων καταδύσεων!!!!)

15. γιατί απλά τους αρέσει το χιόνι και η φύση (και ακόμα δεν έχει συσταθεί σύλλογος για τον χιονοπόλεμο…!!!)

Δύο από τα αγαπημένα αστέρια μου, Hintertux 2005

Αν και επιγραμματική η προσέγγιση, πιστεύω ότι έστω αυτά και μόνο τα κίνητρα να γνωρίζουμε, αρκούν έως ένα βαθμό, για να μας βοηθήσουνε, να βοηθήσουμε τους αθλητές μας…!

Αν αυτά δεν μας αφορούν…σε τι βάση θα χτιστεί η σχέση του προπονητή με τους αθλητές του…;

4. ΠΟΙΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ είναι Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΝΕΑΡΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ…;

Θεωρώ πως το σημαντικότερο δίδαγμα που μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά και τους αθλητές μας, είναι να στοχεύουν στην συνεχή προσωπική βελτίωση και να προσανατολίζονται στην δουλειά (προπόνηση). Το βέβαιο είναι ότι αποτυχημένος είναι, αυτός που δεν προσπάθησε. Όσο για πρωταθλητές, λίγοι καταφέρνουν να φτάσουν εκεί…

Πριν συναγωνιστούμε και νικήσουμε τους συναθλητές μας, πρέπει πρώτα να συναγωνιστούμε και να νικήσουμε τους εαυτούς μας.

Ο "διαβολάκος" πάντοτε μας ακολουθεί παρά πόδας!

Να μάθουμε να αγωνιζόμαστε και να συναγωνιζόμαστε, να δοκιμάζουμε τις δυνάμεις μας, να κάνουμε την δυσκολία αφορμή για βελτίωση, να ξεπερνάμε τον κόπο και τον φόβο… και αν δεν πετύχουμε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα να μη το βάζουμε κάτω… δεν χάλασε ο κόσμος! Το ότι δεν τα πήγαμε καλά ή άριστα σε σχέση με κάποιους άλλους, δεν σημαίνει ότι είμαστε αποτυχημένοι. Η αποτυχία, όπως και επιτυχία άλλωστε, αποτελεί μέτρο σύγκρισης μόνο σε σχέση με τον εαυτό μας!!!

Η προπόνηση μας είναι προπόνηση γενικότερα για την ζωή μας, είναι μια μικρογραφία της!!! Κάθε μέρα χαιρόμαστε και στεναχωριόμαστε, «πολεμάμε» και μας «πολεμούν», χάνουμε και κερδίζουμε… Μια ήττα δεν πρέπει να μας οδηγήσει στην παραίτηση… !

Όταν, όμως, είμαστε ικανοποιημένοι από την προσπάθεια που καταβάλαμε, δεν πρέπει να μας ενοχλεί η «ήττα». Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ήττα! Είναι δηλαδή καταστροφή, το ότι χάσαμε από τον Bode Miller; Αν κάτι θα έπρεπε να μας ενοχλεί είναι το ότι δεν προσπαθήσαμε, δεν βρήκαμε την δύναμη, να αγωνιστούμε για τον σκοπό μας!!!

Τα λάθη είναι απαραίτητο συστατικό της μάθησης, όχι μόνο στον αθλητισμό, αλλά και σε όλη μας την ζωή. Χωρίς τα λάθη, στην ουσία, δεν υπάρχει πρόοδος…!

Είναι τυχαίο άραγε ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των νεαρών αθλητών δεν αρέσουν οι αγώνες; Νιώθουν άγχος, ναυτία ακόμα και αποστροφή…. Μπορούμε και οφείλουμε να βοηθήσουμε με κάθε τρόπο!

Δηλώσεις του τύπου «έφταιγε το χιόνι, η πίστα, το wax», είναι ισχνές δικαιολογίες. Η κατάσταση αυτή είναι και ΔΕΝ αλλάζει! Αν κάτι αλλάζει, είμαστε εμείς. Εμείς, με την εκπληκτική ικανότητα να προσαρμοζόμαστε στις διαφορετικές περιπτώσεις και περιβάλλοντα. Μήπως, επιτέλους, πρέπει να αρχίσουμε να την εκμεταλλευόμαστε;

Ένα «καλό» αποτέλεσμα θα κριθεί σύμφωνα με τις υφιστάμενες συνθήκες του αγώνα (ποιότητα χιονιού, πίστα κ.τ.λ.). Υπ’ αυτό το πρίσμα, η επιτυχία δεν είναι φρούτο για λίγους, αλλά για όλους όσους ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΑΝ! Μπορούμε να θεωρήσουμε επιτυχημένο οποιοδήποτε αποτέλεσμα είναι προϊόν προσπάθειας!

Το καλύτερο αγχολυτικό είναι να δίνουμε έμφαση στην ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ και όχι στο ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ. Το καλό αποτέλεσμα μπορεί να έρθει μόνο αν προσπαθήσουμε και αν δουλέψουμε! Την νίκη όμως την ορίζουν και άλλοι παράγοντες (ικανότητα των αντιπάλων, «τύχη» κ.τ.λ.). Και αν ακόμη «αποτύχουμε», δεν είναι λάθος των πιστεύω μας, αλλά του ότι κάτι δεν πήγε καλά στην διαδικασία! Τι κάνουμε λοιπόν;

Απλά αναδιοργανωνόμαστε, και φυσικά για την επόμενη φορά προσπαθούμε περισσότερο!!!

Είπαμε, η αποτυχία είναι υποκειμενική. Αν μη τι άλλο, πρέπει να θέτουμε ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ & ΕΠΙΤΕΥΞΙΜΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ, πάντα σύμφωνα με τις δυνατότητές μας. Και σ’ αυτό το σημείο εντοπίζεται για ακόμα μια φορά ο ρόλος του προπονητή απέναντι στους αθλητές του. Είναι αυτός που μπορεί να τους βοηθήσει να θέσουνε τους στόχους τους, ώστε να μην απογοητεύονται.

Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά μας, οι νέοι αθλητές μας, έχουν ανάγκη να πιστέψουν στον εαυτό τους, να αισθανθούν ικανοί και αποτελεσματικοί. Η επιβράβευση είναι το καύσιμο, που τους τροφοδοτεί να συνεχίσουν την προσπάθειά τους με ανανεωμένο ενδιαφέρον και όρεξη!

5. ΠΕΡΙ «ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΠΥΓΜΑΛΙΩΝΑ», Ή «αυτό-ΕΚΠΛΗΡΟΥΜΕΝΗΣ» ΠΡΟΦΗΤΕΙΑΣ

«Οι προσδοκίες που τρέφουν οι προπονητές για τους αθλητές τους, οδηγούν τους αθλητές να αποδώσουν σύμφωνα με αυτές…»

Με απλά λόγια, οι «καλοί» αθλητές απολαμβάνουν μεγαλύτερη προσοχή – καθοδήγηση – εκτίμηση από τους προπονητές τους και συνεπώς μαθαίνουν – εκτελούν – αγωνίζονται καλύτερα από τους «αδύνατους». Κατ’ αναλογία οι «αδύνατοι» αθλητές απολαμβάνουν γρήγορη και εύκολη «άφεση» για τα λάθη τους και σύντομα «χάνουν» το … «διδακτικό» ενδιαφέρον του προπονητή τους, (αν δηλαδή το είχαν και ποτέ), με μόνη φυσική κατάληξη να γίνουν πραγματικά «αδύναμοι», με ότι αυτό συνεπάγεται!!!

Και η ρητορική ερώτηση: - Άραγε, ποιος τύπος αθλητή χρειάζεται την μεγαλύτερη βοήθεια και προσοχή του προπονητή;

Όσο και αν ακούγεται υπερβολικό, τα άτομα, είναι αυτό που ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ για τον εαυτό τους πως είναι, (και όχι βέβαια αυτό που προσποιούνται ότι είναι στους άλλους). Πετυχαίνουν αυτό, που πραγματικά πιστεύουν, πως μπορούν να πετύχουν και τελικά, ΓΙΝΟΝΤΑΙ αυτό ακριβώς, που πραγματικά πιστεύουν για τον εαυτό τους ότι είναι!!!

Σας μπέρδεψα; Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι: όταν το υποσυνείδητο δημιουργεί και δίνει αρνητικές σκέψεις, το σώμα προγραμματίζεται και εκτελεί σύμφωνα με αυτές και αντίστροφα!

Ένας προπονητής/ δάσκαλος τι μπορεί να κάνει για αυτό;

6. Ο ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΣΚΙ

Βιβή οέοοοοο!!!

Μα, είναι αυτονόητος! Παρόλο που, συχνά, δείχνουμε να το ξεχνάμε, ο βασικός και απόλυτος στόχος ενός σκιέρ είναι η ΤΑΧΥΤΕΡΗ κατάβαση της συγκεκριμένης χάραξης πίστας. Σημειώνω ότι κάποιες φορές ο πιο «τεχνικός» και όμορφος τρόπος να κατέβεις μια πίστα ΔΕΝ είναι απαραίτητα και ο γρηγορότερος!

Τουλάχιστον, ο προπονητής ενεργεί προς αυτή την κατεύθυνση: να «ανακαλύψει» και κατ’ επέκταση να θέσει σε εφαρμογή αυτό το χρυσό κανόνα: τον γρηγορότερο τρόπο να κατέβουν οι αθλητές του την πίστα.

Τι γίνεται όμως και με τους αθλητές; Έχουν τον ίδιο στόχο;

Δεν έχουμε παρά να τους ρωτήσουμε...

Επί της ουσίας! Στην Ελλάδα, συνήθως 9 στους 10, φοβούνται την ταχύτητα. Αυτή η γνώση, πρέπει να αποτελέσει βασικό σημείο της μεθοδολογίας που θα ακολουθήσει ένας προπονητής κατά την τέλεση του έργου του.

Πως θα κάνουμε τους αθλητές μας να αγαπήσουν αυτή την επικίνδυνη δύναμη; Πως θα τους απαλλάξουμε από το τρόμο της πτώσης; Ακόμα, πως θα ξεριζώσουμε από την συμπεριφορά τους το κακό συνήθειο να κοροϊδεύουν αυτόν που πέφτει;

Καταρχήν, πολύ απλά, ιδίως όσον αφορά το τελευταίο, θα πάψουμε να το κάνουμε και εμείς. Ο «θαρραλέος» που «κατάφερε» να πέσει, δεν είναι αντικείμενο χλευασμού. Κάθε άλλο! Είναι αυτός, που αξίζει επιβράβευση για την τόλμη και την προσπάθειά του.

Η αλήθεια είναι ότι ο φόβος της ταχύτητας και αντιστοίχως της πτώσης απομυθοποιείται όταν διαθέτουμε ικανή φυσική κατάσταση (λίγη γυμναστική κανένα δεν έβλαψε), τεχνική (εδώ το πράγμα απαιτεί γνώση, επιμονή και υπομονή) και φυσικά εμπειρία (η επανάληψη, λένε, είναι «η μήτηρ της μαθήσεως», τουτέστιν, όσες περισσότερες φορές έχουμε πέσει χωρίς να χτυπήσουμε, τόσο λιγότερο μας τρομάζει η επόμενη φορά).

Βέβαια υπάρχουν και οι προνομιακές περιπτώσεις του «έμφυτου» ταλέντου (εντάξει κάποιοι όχι μόνο δεν φοβούνται, αλλά γουστάρουν κιόλας). Για την λοιπή ατυχήσασα πλειοψηφία των «φοβισμένων», υπάρχει ο προπονητής.

Τουλάχιστον στην αρχή λοιπόν, πρέπει να τοποθετούμε τους αθλητές σε συνθήκες που να συμβαδίζουν με τις ικανότητες και δυνατότητές τους. Να εκτελούν τις ασκήσεις σε περιβάλλον (ελεύθερο αλλά και χάραξη), που τους δίνει ασφάλεια και σιγουριά, μέχρι κυριολεκτικά να τους οδηγήσουμε να αποκτήσουν τον ίδιο στόχο με εμάς. Σύντομα θα αναζητήσουν και οι ίδιοι τρόπο να «τρέξουν» γρηγορότερα τα σκι τους, θα αρχίσουν να κατανοούν το «πότε» και το «πως» της ταχύτητας, χωρίς να εστιάζουν στο πώς να «κόψουν» γιατί τους πήρε η κατηφόρα…

7. ΟΙ ΝΕΑΡΟΙ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ωραία! Τα βασικά κίνητρα των αθλητών λίγο πολύ τα είδαμε και τα γνωρίζουμε. Επίσης, ισχύει, μάλλον σαν αξίωμα, ότι στα περισσότερα αθλήματα προοδεύουν τα «ταλέντα». Με την χιονοδρομία τι συμβαίνει;

Ας μην παραβλέπουμε ότι το άθλημά μας είναι, αν όχι «ελιτίστικο», τουλάχιστον πολυέξοδο. Συνεπώς η δεξαμενή των «ταλέντων μας» πηγάζει στις εύφορες κοιλάδες των οικονομικά επιφανών οικογενειών. Τα παιδιά αυτά έχουν την ευχέρεια να προπονηθούν σε παγετώνες του εξωτερικού και να αποκτήσουν τον κατάλληλο, ακριβό φυσικά, εξοπλισμό. Και ας μη γελιόμαστε, ειδικά για το τελευταίο, είναι το λιγότερο ρομαντικοί, όσοι ισχυρίζονται πως τα υλικά δεν κάνουν τον πρωταθλητή να ξεχωρίζει. Φυσικά και προέχει το ταλέντο, σε συνδυασμό όμως πάντα και με τον σωστό εξοπλισμό. Τελικά αυτός μπορεί να κάνει την διαφορά!

Υπενθυμίζω ότι οι κινήσεις ενός σκιέρ, το μέγεθος και το εύρος της «τεχνικής» του, υποστηρίζουν και εξυπηρετούν ένα και μόνο σκοπό: να οδηγήσουν, το γρηγορότερο δυνατό, αυτά τα δύο πεδιλάκια σε διαφορετικές σχετικά συνθήκες.

Λέτε λοιπόν, να μην έχουν σημασία τα υλικά; Φανταστείτε, εμείς να τα «οδηγούμε» και αυτά να μην υπακούν. Εμείς να τα «στρίβουμε» και αυτά να αρνούνται να συνεργαστούν. Σαν να λέμε, με λάστιχα «πίστας», να τρέξουμε στον πάγο. Ή, για να μείνουμε στο πνεύμα της χιονοδρομίας, με σκι γιγαντιαίου να επιχειρούμε στροφές σλάλομ. Φυσικά και γίνεται! Βέβαια το «πώς» και το «σε πόσο χρόνο» προφανώς δεν μας αφορά, διαφορετικά θα αντιμετωπίζαμε το θέμα του εξοπλισμού με την δέουσα σοβαρότητα.

Για να επανέλθω όμως στην αρχική μου σκέψη, στην Ελλάδα οι νέοι σκιέρ είναι, ως επί το πλείστον, άτομα με οικονομική άνεση. Συνήθως καταφεύγουν στο συγκεκριμένο άθλημα, ως άλλη απόδειξη της κοινωνικής τους θέσης και ως εκ τούτου και για την ανάλογη κοινωνική προβολή. Αυτή η πραγματικότητα, ασφαλώς, δυσχεραίνει το έργο και τον ρόλο του προπονητή.

Αντίξοες καιρικές συνθήκες! Το σκι και αν είναι συνώνυμο με αυτές. Πρωινό ξύπνημα, κουβάλημα, σχεδόν κοινοβιακές συνθήκες στα εκάστοτε χιονοδρομικά, μποτιλιαρίσματα σε χιονο-αποκλεισμένους δρόμους… με μια λέξη ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ. Αυτό είναι το σκι στην Ελλάδα. Αν τώρα, σε όλο το παραπάνω, προσθέσουμε και το αναντίρρητο γεγονός, ότι πολλά παιδιά καταλήγουν στο σκι από ένα καπρίτσιο των γονέων, που αρέσκονται να θυμούνται πως κάποτε ήταν και οι ίδιοι αθλητές του σκι (περασμένα μεγαλεία και θυμόντας τα να κλαις), ε, το πακέτο κάθε άλλο παρά ελκυστικό είναι. Κι όμως, αυτό ακριβώς είναι που παραλαμβάνει ο προπονητής του σκι.

Το πρώτο μέλημά του λοιπόν, πρέπει να είναι η αλλαγή της παρουσίασης του εν λόγω πακέτου. Το σκι είναι διασκεδαστικό, ελκυστικό, εθιστικό. Και αν για κάποιους δεν είναι πρέπει να τους το δείξουμε μέσα από τα μάτια μας.! Σίγουρα μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να το αγαπήσουν. Ομαλά, βήμα με βήμα, μπορούμε να ανακαλύψουμε έναν ΑΘΛΗΤΗ μέσα σε κάθε παιδί. Επιμένω, αθλητή! (όχι απαραίτητα πρωταθλητή). Το να είσαι αθλητής είναι στάση ζωής και αυτό πρέπει, πάνω από όλα, να κατανοήσουν τα παιδιά. Το να είσαι αθλητής συνεπάγεται να κάνεις προπόνηση όλο το χρόνο, να προσέχεις την διατροφή σου, το σώμα σου και γενικά, η κάθε μέρα σου να συμφωνεί στο μέτρο του δυνατού με τα αθλητικά πρότυπα.

Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό (και από τους γονείς) είναι, πως ο προπονητής δεν είναι «θαυματοποιός». Στα θαύματα ίσως πιστεύουν, όσοι δεν γνωρίζουν την προπονητική και τις μεθόδους της. Αυτό που μπορεί να καταφέρει ο προπονητής, όταν γνωρίζει το αντικείμενό του, είναι, να «βγάζει» από τους αθλητές του το δυναμικό που κρύβουν μέσα τους!

Οι πρωταθλητές κατά βάση «ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ»! Αλλά ακόμα και αυτοί, προκειμένου να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο, πρέπει να έχουν την τύχη να βρεθούν στο κατάλληλο περιβάλλον (σωστός προπονητής, σωστή προπόνηση, σωστή οικογένεια κ.τ.λ.), να δουλέψουν σκληρά και να «δουλευτούν» ανάλογα. Ουσιαστικά τότε μόνο ΓΙΝΟΝΤΑΙ, αυτό το οποίο γεννήθηκαν για να γίνουν: ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ!!!!

Επαναλαμβάνω ότι η προπόνηση είναι απλά και χωρίς δικαιολογία ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ. Σίγουρα μπορούμε να βγάλουμε πρωταθλητές σε μια χώρα σαν την Ελλάδα όπου οι απαιτήσεις είναι εξ’ ορισμού μικρότερες. Ίσως όμως και γι’ αυτό το λόγο χρειάζονται και οι περισσότερες γνώσεις πάνω στο άθλημά μας. Αρκεί να αναλογιστούμε το υλικό που διαθέτουμε, τις συνθήκες προπόνησης και τον πραγματικά αξιοποιήσιμο αριθμό ημερών στο βασικό συστατικό του σκι; Το χιόνι!!!

8. Ο ΣΤΟΧΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ ΠΡΟ-ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ελάχιστες ημέρες εξάσκησης στα χιόνια, καθώς και το μέσο επίπεδο των αθλητών που «ανεβαίνουν» στην κατηγορία των Π1-Κ1, πιστεύω ότι οι προπονητές των παιδιών της προ-αγωνιστικής πρέπει να στοχεύουν καταρχήν στα εξής:

ΕΟΣ ΒΟΛΟΥ 2006

- Να ΑΓΑΠΗΣΟΥΝ τα παιδιά το άθλημα και να αποκτήσουν θετικές εμπειρίες από την «προπόνησή» τους. Όλοι μπορούμε να βρούμε τον τρόπο….

- Να μάθουν ΟΛΟΙ οι αθλητές την σωστή Βασική Αλπική Θέση. Εν στάση, σε ευθεία κατάβαση και σε τραβέρσες. Είναι υπόθεση που δεν αποτελεί θέμα ικανοτήτων, οπότε δεν υπάρχουν δικαιολογίες.

- Να μάθουν ΟΛΟΙ οι αθλητές πότε και πως να πιέζουν σωστά, μπροστά την μπότα τους, σε εύκολες συνθήκες τουλάχιστον: ευθεία πορεία, τραβέρσα, σε ταχύτητα που δεν τους αναγκάζει να «ρίξουν το βάρος πίσω», από φόβο.

- Να κατανοήσουν την εφαρμογή «πίεση - ελάφρυνση» σε οποιαδήποτε μορφή στροφής (με V, με μισό V, η παράλληλη), αλλά και στην ευθεία.

- Να μάθουν να χρησιμοποιούν το χτύπημα του μπαστουνιού! Συχνά είναι απαραίτητο….

- Να βιώσουν, έστω και σχεδιάζοντας σε χαρτόνι στην αρχή, τι ακριβώς σημαίνει χάραξη πίστας, τους συνδυασμούς των πορτών και τις τραβέρσες! Μπορούν, ακόμα, σαν άσκηση, να σχεδιάσουν στο σπίτι τους μια πίστα με 10 πόρτες και 1, ή 2 τραβέρσες. Να μάθουν να τις «περνάνε» με το δάκτυλό τους και νοερά.

- Τέλος να μάθουν και οι γονείς τους για την σημασία και την επιλογή των «σκληρών» υλικών και πόσο αυτά βοηθάνε τα παιδιά τους!!!

9. Η ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Όταν ήμουν μικρός «αθλητής» αναρωτιόμουν:

-Τι σχέση έχω εγώ με τον στίβο, το τρέξιμο, το ανέβα-κατέβα στις κερκίδες; Εγώ είμαι αθλητής του σκι!

Και φυσικά, αφού δεν είχα κατανοήσει την απάντηση, «λούφαρα», δεν πολύ-κουραζόμουν, δεν πολυπήγαινα στις προπονήσεις φυσικής κατάστασης (δεν είχα χρόνο…). Εδώ που τα λέμε, ξεκίνησα να ψιλό-πηγαίνω, όταν συμπάθησα τον προπονητή μου. Και πάλι όμως δεν μπορούσα να κατανοήσω γιατί έτρεχα σαν τον τρελό…!!

Ένας από τους λόγους που έγινα προπονητής, ήταν και αυτός: κατά κάποιο τρόπο σκέφτηκα και θέλησα, όσα δεν πήρα εγώ από το σκι σαν αθλητής (μπορεί και επειδή ήμουν «φλώρος» και «αδύναμος»), να τα μάθω και στη συνέχεια να καταφέρω, με τον σωστό τρόπο, να τα διδάξω. Την πιθανή «άγνοια», ή αδιαφορία κάποιων προπονητών μου, να την μετατρέψω σε γνώση και ενδιαφέρον προς ΟΛΟΥΣ τους αθλητές μου.

Μιλώντας από προσωπική πείρα (πιο προσωπική δεν γίνεται), σίγουρα, δεν έχουν άδικο τα αθλητάκια μας, όταν αδυνατούν να κατανοήσουν την σκοπιμότητα και αναγκαιότητα του να «τρέχουν σαν τρελοί», (αφού είναι σκιέρ!). Για το πολύ 30-40 ημέρες ωφέλιμου σκι τον χρόνο, αφιερώνουν μήνες προετοιμασίας Φυσικής Κατάστασης…!(μα, κάνουν στα αλήθεια προπόνηση;)

Χρέος του προπονητή χιονοδρομίας είναι να «πείσει» τον αθλητή του, ότι η προπόνηση του έχει άμεση και ορατή σχέση με το άθλημα με το οποίο επέλεξε να ασχοληθεί, το σκι!!!. Με άλλα λόγια οι ασκήσεις να είναι μιμητικές, ελκυστικές και τέλος πάντων σχεδιασμένες έτσι ώστε να θυμίζουν στους αθλητές ότι είναι χιονοδρόμοι και όχι ποδοσφαιριστές, ή μαραθωνοδρόμοι! Φυσικά προέχει να εξηγήσουμε στα παιδιά γιατί πρέπει να προπονούνται και, εν συνεχεία, να τα πείσουμε να ακολουθήσουν/ επιλέξουν αυτόν τον τρόπο ζωής. Όταν, και αν τα καταφέρουμε, μόνο τότε πλέον μπορούμε και να «κουράσουμε» τους νεαρούς σκιέρ μας και να τους κάνουμε αθλητές και ίσως «μαραθωνοδρόμους»!

Στο προκείμενο! Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την σχέση Φυσικής Κατάστασης και εξάσκησης στο χιόνι, πρέπει η Φ.Κ. να αποτελεί την βασική προετοιμασία τους για το βουνό.

-Γνωρίζουν όμως την «γλώσσα» μας;

-Κατανοούν τι σημαίνει βάζω μπροστά το βάρος;

-Γνωρίζουν την Βασική Αλπική Θέση (Β.Α.Θ.)

-Ξέρουν πώς να «κρατούν» μπροστά τα χέρια;

Θάνος Παπαδημητρίου, ΣΧΟ ΕΣΠΕΡΟΣ, 2005

Όλα αυτά, είναι βασικά και ουσιαστικά σημεία της προπόνησης τεχνικής των χιονοδρόμων. Δυστυχώς, όμως, η γεωγραφική – κλιματολογική πραγματικότητα της Ελλάδας (σύντομη και φτωχή σε χιόνι σεζόν) προσφέρει απογοητευτικά λίγες ημέρες προκειμένου να διδαχτούν και τελικά να προπονηθούν οι αθλητές σε πραγματικές συνθήκες, δηλαδή στο βουνό! Όλη αυτή η πίεση χρόνου ωστόσο, δεν πρέπει να συνεπάγεται ημιτελή προπόνηση και πρόχειρη/ βιαστική/ ελλιπή διδασκαλία των βασικών αρχών του αλπικού σκι. Αντιθέτως υπάρχει ένα πλήθος ασκήσεων που μπορούν να εκτελεστούν στο «ξηρό» με τα μπαστούνια τους ή και τις μπότες τους. Ασκήσεις, που αφενός διδάσκουν την βασική «τεχνική», αφετέρου βελτιώνουν και την Φυσική Κατάσταση. Το μόνο που χρειάζεται είναι γνώσεις, όρεξη και φαντασία.

Όσο για το τρέξιμο και την γενική προπόνηση πρέπει να μπουν σταδιακά στην προετοιμασία τους. Μέχρι να εκτιμήσουν, κατανοήσουν και αγαπήσουν το άθλημά τους, το κυρίως πρόγραμμα της προπόνησής τους πρέπει να αποτελείται από «ειδικές» ασκήσεις.

Όταν πια, σαν προπονητές πετύχουμε να στενοχωριούνται οι αθλητές μας για κάθε χαμένη προπόνηση, όταν θα μας «παρακαλούν» να τους προπονούμε, τότε θα έχουμε κερδίσει την πρώτη και πιο σημαντική νίκη μας. Από εκεί και πέρα τα πράγματα γίνονται εύκολα! (ή μήπως όχι ακόμα;)

10. ΠΕΡΙ ΛΑΘΟΥΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ

Υπάρχουν, κοινώς αποδεκτά, επιστημονικά στοιχεία, που «ορίζουν την σωστή» τεχνική. Και δεν είναι υπερβολή να υποθέσουμε ότι, οποιοσδήποτε ασχολείται με το αλπικό σκι, έχει κατά νου μια γενική εικόνα και άποψη του «σωστού». Και πάλι όμως αυτό το «σωστό» δεν είναι απόλυτο.

Εντοπίζουμε και ως ένα βαθμό αποδεχόμαστε αποκλίσεις του γενικού κανόνα, που βασίζονται στην ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου, π.χ.: μορφολογία /ανατομία - φυσική στάση σώματος, αλλά και κεκτημένη κινησιολογία που οφείλεται σε κακή αντίληψη και εκτέλεση της τεχνικής (το σώμα έμαθε τον λάθος τρόπο και αντανακλαστικά επιστρέφει σε αυτόν)

Κατά γενική ομολογία, είναι δυσκολότερο να διορθώσεις ένα λάθος, παρά να διδάξεις κάτι από το μηδέν.

Από την άλλη, καλή είναι η τεχνική που φέρνει αποτέλεσμα!

Για παράδειγμα, η περίφημη «μη τεχνική» του Bode Miller, παρόλο που στερείται αισθητικής και ενδεχομένως και κάποιων κανόνων (συχνά βάρος πίσω και χέρια προς όλες τις κατευθύνσεις), είναι προφανώς αποτελεσματική, αφού συνήθως, «ο τύπος καταφέρνει να διασχίζει τον τερματισμό γρηγορότερα από όλους!!!»….

Κάποτε συνήθιζαν να αναλύουν την τεχνική των καλύτερων αθλητών του κόσμου και κάποιοι προπονητές επιχειρούσαν να την διδάξουν στους αθλητές τους.

Σήμερα, όλοι γνωρίζουν πως οι ιδιαίτερες «τεχνικές», ή καλύτερα το προσωπικό «στυλ» του κάθε αθλητή δεν «ντουμπλάρονται». Γεγονός παραμένει ότι, πέρα από τα ευρέως αποδεκτά όσον αφορά την τεχνική του σκι, ορισμένοι σκιέρ φέρουν και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (ταλέντο – χάρισμα - αίσθηση!!!).

Η επιμονή να διορθώνουμε συνεχώς τα «μικρό-λάθη» (χέρια που δεν λένε να έρθουν όσο μπροστά θέλουμε, πόδια σε άνοιγμα που προσβάλλει την αισθητική μας κ.τ.λ.), τελικά μπορεί να μη βοηθάει. Όσο τα τονίζουμε, το βέβαιο είναι ότι σταδιακά ο αθλητής μας θα απογοητευτεί, θα χάσει την αυτό-εκτίμησή του και ίσως και την «όρεξή του» για το σκι. Ίσως θα έπρεπε να αποδεχτούμε ότι είναι και αυτά κομμάτι του προσωπικού «στυλ» του. Και εφόσον, παρά τις «συστάσεις» μας, τα μικρό-λαθάκια (μήπως όμως είναι βασικά;) δεν διορθώνονται, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τα εκμεταλλευτούμε, ώστε να προχωρήσουμε.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι αθλητές δεν είναι ούτε «τηλεκατευθυνόμενα», ούτε ρομποτάκια, ούτε φυσικά πρέπει να επιδιώκουμε να τους μετατρέψουμε σε κάτι τέτοιο.

Αλλά και κάτι ακόμα, εάν μονίμως «φωνάζουμε» για την θέση των χεριών, καμιά φορά αυτό σημαίνει πως δεν έχουμε την γνώση να ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ τι άλλο χρειάζεται διόρθωμα!!! Και φυσικά το σημαντικότερο δεν είναι απλά να βρούμε το λάθος. Αυτό το εντοπίζει και ένας παρατηρητικός φίλαθλος. Το ζητούμενο για κάθε προπονητή είναι, να κατανοήσει ΓΙΑΤΙ συμβαίνει το λάθος και ΠΩΣ θα διορθωθεί. Αν δεν είμαστε σε θέση να ασχοληθούμε με την ρίζα του προβλήματος, είναι προτιμότερο να κάνουμε πως δεν το βλέπουμε!

11. ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ – FEEDBACK (Οδηγίες διόρθωσης λαθών από τον προπονητή)

Οι οδηγίες (ανατροφοδότηση) πρέπει να είναι σαφείς, σύντομες και να εστιάζονται σε ΕΝΑ ΒΑΣΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ κάθε φορά!

- ’’ Τα χέρια σου ήταν πίσω, το γόνατο «κοιτούσε» έξω, δεν έκανες «ελάφρυνση», οι ώμοι σου και το σώμα οδηγούσαν τα σκι, υπέρ-έστρεφες τις ουρές σου στο τελείωμα της στροφής και έπεφτες πίσω!’’

Περιττό να πω ότι το παραπάνω μάλλον προκαλεί σύγχυση, παρά εξυπηρετεί την πραγματική διόρθωση των λαθών. Από ένα σημείο δε και μετά, επηρεάζει αρνητικά την απόδοση!!

Η «γλώσσα» που χρησιμοποιούμε πρέπει να είναι θετική! Όχι «έχεις πίσω την λεκάνη σου », αλλά, «φέρε την λεκάνη σου μπροστά!»

ΠΟΣΗ ανατροφοδότηση; ΠΟΣΟ συχνά; Με ΠΟΣΗ καθυστέρηση;

Σίγουρα η ανατροφοδότηση είναι απαραίτητη και βοηθάει στην μάθηση. Ισχύει, όμως, το «όσο συχνότερα τόσο καλύτερα»;

Οι μελέτες (κινητική μάθηση) δείχνουν:

- Η παροχή ανατροφοδότησης ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ στα ΠΡΩΤΑ στάδια της μάθησης δεν οδηγεί σε βελτίωση αλλά προκαλεί σύγχυση.

- Απαιτείται ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ανατροφοδότησης στα πρώτα στάδια και ΜΕΙΩΣΗ της στα επόμενα. (φθίνουσα συχνότητα).

- Ανατροφοδότηση ΕΚΤΟΣ ορισμένου εύρους, δίνεται, όταν τα λάθη είναι πέρα από μια προκαθορισμένη εμβέλεια. Η παροχή της δίνει τις πληροφορίες που χρειάζονται, αλλά και η «έλλειψή» της φανερώνει, πως η εκτέλεση ήταν μέσα σε αποδεκτά όρια, παρακινεί και ενθαρρύνει! Λάθη, τα οποία δεν είναι «κραυγαλέα», προς στιγμήν, παραβλέπονται.

- Η μεγάλη – υπερβολική συχνότητα ανατροφοδότησης, έχει ως αποτέλεσμα την καλή απόδοση των αθλητών πολύ γρήγορα, αλλά οδηγεί σε αυξημένη ΕΞΑΡΤΗΣΗ προς αυτήν (τις οδηγίες, ή τον προπονητή, ή και τα δύο)! Η παροχή μεγάλης ποσότητας ανατροφοδότησης, εμποδίζει την μεθόδευση άλλων εσωτερικών πληροφοριών, όπως: ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, αντίληψη της δυναμικής των κινήσεων. Τελικά, εμποδίζει τον ασκούμενο να αναπτύξει ένα σταθερό σχέδιο δράσης και έχει ως αποτέλεσμα την υψηλή μεταβλητότητα της απόδοσης!

- Όταν το διάστημα καθυστέρησης πριν την ανατροφοδότηση είναι πολύ μεγάλο, είναι πιθανόν στο μεταξύ να έχει ξεχαστεί η εκτέλεση. Όταν είναι πολύ μικρό, δεν έχει ο ασκούμενος τον χρόνο να χρησιμοποιήσει τις γνωστικές του λειτουργίες. Φαίνεται ότι μια καθυστέρηση της καθοδήγησης, π.χ. 8 δευτερολέπτων, είχε καλύτερα αποτελέσματα από την άμεση διόρθωση με το πέρας της εκτέλεσης. Φυσικά το διάστημα καθυστέρησης εξαρτάται από την συνθετότητα της δεξιότητας, το στάδιο της μάθησης, την ηλικία κ.τ.λ..

Κατεβαίνει ο αθλητής μας ξέπνοος ύστερα από την εκτέλεση κάποιας άσκησης, ή την κατάβαση κάποιας χάραξής μας και μέσα στο λαχάνιασμά του, πριν καν αξιολογήσει ο ίδιος την διαδρομή του, το πρώτο που μας ρωτάει ήταν πως τα πήγε.

Πως απαντάμε;

-«Για πες μου την άποψή σου πρώτα και μετά θα σε βοηθήσω και εγώ…»

ΣΗΜΑΣΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΟ ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ. ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΔΑΧΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΘΕΙ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ…

12. ΝΟΕΡΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ

M.PRANGER Bormio 2005, SL

Περισυλλογή, ή μήπως κάτι παραπάνω;

Οι παγκόσμιοι πρωταθλητές έχουν συμπεριλάβει την νοερή εξάσκηση στην προπόνησή τους και στην προετοιμασία τους πριν τον αγώνα!!!

Νοερή εξάσκηση είναι μια φανταστική επανάληψη (νοερή εκτέλεση) μιας κινητική δεξιότητας, χωρίς σωματική κίνηση. Όπως ένας άνθρωπος μπορεί να λύσει ένα πρόβλημα μόνο με την σκέψη του, ομοίως μπορεί να σχεδιάσει μια κίνηση και την εξέλιξή της και να φανταστεί το αποτέλεσμα της!

Αυτά που ξέρουμε για την νοερή εξάσκηση:

- Ζωηρά φανταστικά γεγονότα, παράγουν νευρομυϊκές αντιδράσεις, παρόμοιες με αυτές κάποιας πραγματικής εμπειρίας. Οι «εικόνες» που παράγονται στον εγκέφαλό μας μεταφέρουν «ωθήσεις» στους μυς μας και ανιχνεύονται με ηλεκτρομυογράφο. (νευρομυϊκή θεωρία )

- Η νοερή εξάσκηση συμβάλλει στην δημιουργία ενός κινητικού προγράμματος στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα. (συμβολική μάθηση)

- Βοηθάει στην ανάπτυξη των ψυχολογικών δεξιοτήτων, όπως αυτοπεποίθηση, θετική σκέψη κ.τ.λ.

Ισχύει για την νοερή εξάσκηση, ότι ισχύει και για τις υπόλοιπες ικανότητες: Βελτιώνεται και τελειοποιείται με την ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ και την ΣΥΝΕΧΗ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ.

Ειδικά στο σκι, που κάνουμε ΜΙΑ κατάβαση σε κάθε διαδρομή και χωρίς να έχουμε ξαναπεράσει την χάραξη της συγκεκριμένης πίστας, παρά μόνο στην αναγνώριση, η νοερή εκτέλεση αυτής της κατάβασης αποκτά μεγάλη σημασία!!!

Δεν είναι απαραίτητο να αποστηθίσουμε όλη την διαδρομή (λίγοι το καταφέρνουν). Τουλάχιστον όμως, πρέπει να «φωτογραφίσουμε» και εν συνεχεία «ζωγραφίσουμε» στο μυαλό μας τα δύσκολα, ή επικίνδυνα κομμάτια της. Κατά την αναγνώριση και πριν την εκκίνηση, ΝΟΕΡΑ, θα «περάσουμε» αυτά τα κομμάτια γρήγορα, σωστά και πολλές φορές.

13. ΧΑΡΑΞΗ ΠΙΣΤΑΣ

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ΟΛΑ τα παραπάνω, τονίζω πως η χάραξη πίστας, είναι, ίσως, το πιο βασικό «όπλο» στα χέρια ενός προπονητή. Φυσικά, το «όπλο» είναι επικίνδυνο ακόμα και για αυτόν που το χειρίζεται, αν δεν γνωρίζει, πως πρέπει να το χρησιμοποιεί…. Η χάραξη, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της προετοιμασίας / τελειοποίησης της τεχνικής των αθλητών, πρέπει να ανταποκρίνεται στις ικανότητες τους…. Μια «κακή» χάραξη μπορεί, ή είναι ικανή να γκρεμίσει, ότι έχουμε χτίσει…

Όσοι ασχολούνται με το άθλημα παρατηρούν «αλλαγή» στην συμπεριφορά και «τεχνική» των νεαρών αθλητών (και όχι μόνο), κατά την είσοδό τους στις πόρτες. Γενικά, σίγουρα αλλάζει κάτι στην «εικόνα» τους, κάτι, που έως ένα σημείο, είναι δικαιολογημένο. Μέχρι ποιο σημείο όμως;

Είναι εκτίμησή μου πως η σωστή χάραξη είναι ΤΕΧΝΗ. Και, όπως κάθε τέχνη έχει υποστηρικτές και μη.

Ας εξετάσουμε ένα υποθετικό, καθ’ όλα, ωστόσο, ρεαλιστικό διάλογο:

Αθλητής, ή γονέας, ή κάποιος από το φιλοθεάμων κοινό:

- Ποιος άσχετος χάραξε την πίστα;

Χαράκτης, ή / και προπονητής:

- Μα, αφού δεν ξέρουν να κάνουν σκι! Γιατί παραπονιούνται;

Ποιος έχει δίκιο;

Το σίγουρο είναι ότι η χάραξη δεν είναι έρμαιο της θεάρεστης έμπνευσης του εκάστοτε χαράκτη. Υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές, που έχουν οριστεί τόσο από την FIS, όσο και από τους κανονισμούς χιονοδρομίας της Ε.Ο.Χ.. Η FIS συγκεκριμένα υποδεικνύει:

- (I.C.R. 803.1.1) Η χάραξη του SL να ανταποκρίνεται στον μέσο όρο ικανότητας των 30 πρώτων αθλητών!

- (I.C.R. 903.1.4) Ο χαράκτης των αγώνων παίδων πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν του, την φυσική ικανότητα των αθλητών!!!

Σε κάποιο σεμινάριο, ένας καλός άνθρωπος και προπονητής είπε το εξής σοφό: Η «χάραξη » πρέπει να «ευχαριστεί» τους νεαρούς αθλητές, ώστε τερματίζοντας την διαδρομή, να νιώθουν, αν μη τι άλλο, ικανοποιημένοι από την απόδοσή τους! Αυτά στο εξωτερικό, που οργανώνουν και λίγους(!) αγώνες παίδων παραπάνω…!

Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλαδίτσα μας; αναρωτιέμαι μήπως έχει χαθεί η ουσία! Από φόβο μήπως παραχαϊδέψουμε τα παιδιά, αλλά και με την εύκολη /βολική δικαιολογία «αυτά δεν ξέρουν», οδηγούμαστε σε «ημί-δικτατορικές» πρακτικές (με τον δικό μου τρόπο, ή με καθόλου τρόπο), που τελικά προσφέρουν αμφίβολη βελτίωση…!

Η χάραξη, ειδικά κατά την εισαγωγή στις πόρτες, πρέπει να είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να βοηθάει τους αθλητές να «βγάλουν» την τεχνική που έχουν μάθει στο ελεύθερο σκι. Σ’ αυτό το στάδιο μάθησης /επίπεδο αθλητών, στόχος της χάραξης πρέπει να είναι η σχετικά αντίστοιχη «εικόνα» που θα παρουσιάζουν οι σκιέρ περνώντας από το ελεύθερο στις πόρτες.

Από εκεί και πέρα, σχόλια του τύπου «αφού δεν ξέρουν σκι…», δεν τιμούν ιδιαίτερα τον «εκφωνητή» τους, ακόμα περισσότερο, αν αυτός είναι και ο χαράκτης! Με άλλα λόγια, δηλαδή, είναι αυτός, που «επιλέγει» την κατάλληλη και ΑΝΑΛΟΓΗ προς το επίπεδο των αθλητών, πίστα και χάραξη!!! Αυτός, που με το «όπλο» και την «τέχνη» της χάραξης, θα διορθώσει, ή θα δημιουργήσει τα λάθη τους!!!

Και επανέρχομαι: με εξαίρεση την περίπτωση να είμαστε τόσο «τεχνίτες», (ή… «τεμπέληδες»), οπότε μάλλον δεν θα χρειαστεί, κατά τα άλλα, θεωρώ πως είναι μάλλον απαραίτητο, να ΔΙΟΡΘΩΝΕΤΑΙ η χάραξη των πρώτων προπονήσεων με πόρτες, σύμφωνα με τις ικανότητες των αθλητών!

Για το ενδεχόμενο, το σύνολο των αθλητών μας να δυσκολεύεται (έως αδυνατεί) να «κρατήσει καλή γραμμή» μέσα στις πόρτες, μάλλον, θα έριχνα την ευθύνη στην χάραξη / πίστα, παρά …σ’ αυτούς που «δεν ξέρουν σκι»!

Ας θυμηθούμε την σύσταση, ενός άλλου καλού προπονητή, σε κάποιο άλλο σεμινάριο: Μπορούμε, να βάζουμε κάποιον από την ομάδα μας να εκτελέσει ελεύθερες στροφές, με ακτίνα που εμείς του ορίζουμε και κατόπιν να «χαράσσουμε» τις πόρτες στα ίχνη του…!

Καταρχήν, προέχει, να μάθουν οι αθλητές τα «βασικά». Σε δεύτερη φάση, μπορούμε να τους «παίξουμε» με την χάραξη, για να βρούμε και τον πιο «μάγκα»!

Όσον δε, αφορά το ζητούμενο, δηλαδή τους αγώνες, καλό είναι να ξαναδιαβάσουμε προσεκτικά τα παραπάνω….

Η βασική προπονητική ορίζει:

- ΑΠΟ ΤΑ ΓΝΩΣΤΑ ΣΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ, ΑΠΟ ΤΑ ΕΥΚΟΛΑ ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ, ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ κ.τ.λ., κ.τ.λ…

Β. ΠΕΡΙ «ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ»

1. Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ

Όπως θα διαπιστώσετε, τα λόγια εδώ είναι περιττά… θα μπορούσε ίσως να τα προσθέσει ο καθένας ξεχωριστά…

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι εκτενείς αναλύσεις της σύγχρονης τεχνικής, εμπεριέχουν μια παγίδα: Χωρίς φυσικά να υποβαθμίζουμε την σημασία τους, δεν πρέπει ωστόσο να ξεχνάμε ότι αφορούν την elite των αθλητών (ταλέντα, με συνδρομή χορηγών και χρήση δυσεύρετου εξοπλισμού) και μάλιστα υπό συγκεκριμένες συνθήκες (ακτίνα στροφής, ταχύτητα, ποιότητα του χιονιού κ.τ.λ.), και φυσικά σε αγωνιστικό περιβάλλον υψηλών προδιαγραφών (με αλλά λόγια ,όλα αυτά, που λίγο ή πολύ, στην Ελλάδα ακόμη ονειρευόμαστε…).

Άραγε, και βάση των Ελληνικών δεδομένων, αυτές οι αναλύσεις μας αφορούν; Φτάνουμε τις ταχύτητες, τις ποιότητες πίστας και εξοπλισμού και τις ικανότητες-ταλέντο των αθλητών; Μήπως, ενώ δεν κατέχουμε ούτε τα βασικά, απαιτούμε από τους αθλητές μας να «ακουμπήσουν» τη λεκάνη τους στο χιόνι, να «καρβάρουν» και με το μέσα πόδι, ή να κάνουν στροφή με όλο το σώμα «μέσα», χωρίς μεγάλο -ή και καθόλου- «σπάσιμο» στη λεκάνη και τα γόνατα;

ΔΕΝ πρέπει να χαθεί η ΟΥΣΙΑ: κύριο και πρωταρχικό μέλημα είναι να διδάξουμε ΣΩΣΤΑ τα ΒΑΣΙΚΑ, τόσο στους νεαρούς αθλητές, όσο και στους νεαρούς στην ψυχή βετεράνους. Άλλωστε, μαθαίνουμε, πως κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του. Επομένως, ακόμη και «τα γέρικα σκυλιά» με υπομονή, επιμονή και προσπάθεια μπορούν να μάθουν πολλά καινούρια κόλπα…

Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα αναφέρω επιγραμματικά τη «μοντέρνα τεχνική», χωρίς να παγιδευτώ σε λεπτομέρειες, έτσι ώστε, να κινήσω για άλλη μια φορά το ενδιαφέρον και να δώσω τα κατάλληλα ερεθίσματα. Πρέπει να τονιστεί, πως η εκάστοτε ανάλυση αφορά την ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ που παρουσιάζουν οι αθλητές σε σχετικά ΝΟΡΜΑΛ συνθήκες. Μικρές έως και μεγάλες αποκλίσεις «τεχνικής» θεωρούνται φυσιολογικές σε extreme συνθήκες (που ίσως είναι όλες), σε διαφορετικές στροφές SL ή GS, σε διαφορετικές κλίσεις πίστας, αποκλίσεις πορτών ή στροφών, μετά από λάθος «γραμμής», ή λάθος στιγμής και πάει λέγοντας…

Η ΑΠΟΨΗ μου είναι, πως τα λόγια ακόμα και του καλύτερου χειριστή της γλώσσας είναι πολύ φτωχά για να εκφράσουν – επεξηγήσουν – αναλύσουν επακριβώς τις πολυσύνθετες – πολυπληθείς – ακόμη και ασυνάρτητες κινήσεις ενός σκιέρ, την στιγμή της «μάχης του» με την πίστα - χάραξη – ΧΡΟΝΟ. Άρα οι περαιτέρω αναλύσεις σε συγκεκριμένες στροφές αποκτούν τελικά μάλλον ακαδημαϊκό ενδιαφέρον.

Θεωρώ πως πρέπει να μας ενδιαφέρει η γενική εικόνα και όχι οι αναλύσεις καρέ-καρέ. Το σκι, άλλωστε, είναι «κινηματογραφικό» και όχι «φωτογραφικό» άθλημα και η σωστή τεχνική (δηλαδή αυτή που φέρνει αποτέλεσμα) εξαρτάται από πολλούς παράγοντες…!

3. ΟΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΙΚΗ»

Γνωρίζουμε πως για να «καρβάρουμε» τα σκι μας και ιδιαίτερα σε μεγάλες ταχύτητες και κλίσεις, απαιτούνται:

· Κατάλληλα υλικά (εξοπλισμός)

· Σωστή προετοιμασία πίστας (καλά πατημένη, παγωμένη, χωρίς «μπαμπς» κλπ.)

· Καλή φυσική κατάσταση του αθλητή (δύναμη, αντοχή, εκρηκτικότητα, αυτοπεποίθηση κλπ.)

· Ικανότητες-ταλέντο του αθλητή (ισορροπία, συναρμογή κλπ.)

Αν λείπει κάτι από τα παραπάνω η «συνταγή» δεν δένει, ή καθίσταται μη πραγματοποιήσιμη. Όλα μαζί τα παραπάνω, όμως, συνθέτουν τη σωστή (και μοντέρνα!!!) τεχνική. Γνωρίζουμε επίσης, πως η «μοντέρνα τεχνική» βασίζεται στην επανάσταση και την πρόοδο της τεχνολογίας και επιστήμης!!!

4. Η ΒΑΣΙΚΗ ΑΛΠΙΚΗ ΘΕΣΗ (ΒΑΘ) ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ σχετικά «ΜΠΡΟΣΤΑ» ΤΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ (αν και επιστημονικά αναφέρεται ως «οπίσθια κλίση»…)

Η ΒΑΘ είναι ΒΑΣΙΚΗ δεξιότητα του σκι, χωρίς την οποία δεν μπορούμε να προχωρήσουμε, και την χαρακτηρίζουν οι ακόλουθες επιμέρους θέσεις του σώματος:

· Τα πόδια ορίζονται περίπου στο άνοιγμα της λεκάνης (για τους αρχάριους πιθανόν λίγο πιο ανοιχτά, περίπου στο άνοιγμα των ώμων).

· Τα γόνατα είναι λυγισμένα και οι κνήμες πιέζουν ελαφρά το μπροστινό μέρος της μπότας.

· Η λεκάνη είναι σχετικά «μπροστά».

· Οι ώμοι είναι ελαφρώς προτεταμένοι και η πλάτη έχει μια σχετική κλίση μπροστά.

· Τα χέρια είναι πιο μπροστά από τον κορμό, ελαφρώς λυγισμένα στους αγκώνες, ανοιχτά περισσότερο από το άνοιγμα των ώμων και οι παλάμες περίπου στο ύψος της μέσης. Προσοχή στους αγκώνες: να μην κοιτάζουν ψηλά!

Η ΒΑΘ είναι μια σχετικά ουδέτερη θέση που επιτρέπει όλες τις κινήσεις «πάνω/κάτω» του σώματος σύμφωνα με τις παρακάτω αρχές:

· Τα χέρια:

Χρησιμεύουν στην ισορροπία! Ενώ σε εύκολες συνθήκες διατηρούνται σταθερά, στις δύσκολες κάνουν διάφορες κινήσεις εξισορρόπησης του σώματος: ανοίγουν-κλείνουν, σηκώνονται-κατεβαίνουν κλπ. Ας μην επιμένουμε να τα κρατούμε σαν «παράλυτα» ή «αγκυλωμένα»!

· Η θέση σχετικά «μπροστά» της λεκάνης κατά την οδήγηση:

- Χρησιμοποιείται σε όλα τα αθλήματα που χρειάζονται ισορροπία!

- Μεταφέρει το κέντρο βάρους του σώματος πιο μπροστά, που είναι και το ζητούμενο και εμποδίζει το βάρος τού αθλητή να πέσει προς τα πίσω, ειδικότερα κατά την πίεση μπροστά.

- Σφίγγει τους μυς της πλάτης και της κοιλιάς, ώστε να μεταφερθεί καλύτερα η δύναμη του σώματος προς τα σκι και τις γωνίες.

- Προστατεύει τους μεσοσπονδύλιους δίσκους της σπονδυλικής στήλης από τις πιέσεις και τους τραυματισμούς.

5. ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η «ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΙΚΗ» (σε σχέση με την «λιγότερο μοντέρνα», ή πιο «κλασική»)

5.1. Με παράλληλα/εξίσου «γωνιασμένα» σκι, κνήμες, γόνατα (πόδια): επιτρέπουν μεγαλύτερη επιβάρυνση στο μέσα πόδι κατά τη διάρκεια της στροφής, ειδικότερα στο τελείωμά της και κατά τη μεταφορά του βάρους στο μέσα-πάνω πόδι. Αν το μέσα πόδι δεν είναι εξίσου «γωνιασμένο» με το έξω πόδι και χρειαστεί να το επιβαρύνουμε, συνήθως προκαλείται πτώση. Αν, όμως, δεν επιβαρύνουμε καθόλου το μέσα πόδι, χρειάζεται άραγε να το γωνιάσουμε εξίσου με το έξω; χμ…

Σίγουρα πάντως δεν μπορεί να το κάνουμε για την ομορφιά!

5.2. Με σχετικά πιο τεντωμένο το έξω πόδι (ή ελαφρά λυγισμένο): επιτρέπει μεγαλύτερη επιβάρυνση και αντίσταση του μυο-σκελετικού συστήματος στη μεγάλη ταχύτητα και φυγόκεντρο δύναμη. Όσο μεγαλύτερες είναι οι δυνάμεις που ασκούνται, τόσο πιο τεντωμένο είναι το έξω πόδι, που δέχεται και την μεγαλύτερη επιβάρυνση.

5.3. Με περισσότερη επιβάρυνση του μέσα ποδιού. (Απεταξάμην Χ3 !!! )

Το ποσοστό επιβάρυνσής του μέσα ποδιού εξαρτάται από την:

- ακτίνα στροφής: σε γενικές γραμμές, στροφές μεγάλης ακτίνας («ανοιχτές», με συμμετοχή μικρών δυνάμεων) θα μπορούσαν να γίνουν με το βάρος σχετικά μοιρασμένο και στα δύο πόδια (π.χ. 50:50), ενώ μικρής ακτίνας («κλειστές») με το βάρος βασικά ή περισσότερο στο έξω πόδι (π.χ. 90:10 ή 70:30).

- φάση της στροφής: στο ξεκίνημα-είσοδο της στροφής μπορεί (και όχι πρέπει!) το μέσα πόδι να επιβαρυνθεί περισσότερο -καθότι έχουμε μικρότερες δυνάμεις, λόγω μικρότερης φυγόκεντρου. Κατά την οδήγηση της στροφής η επιβάρυνση του μέσα ποδιού είναι μικρότερη -καθότι μεγαλώνει η φυγόκεντρος και μας χρειάζεται ακόμη μακρύτερα από το κέντρο βάρους η στήριξη. Τέλος, στο τελείωμα της στροφής και πριν την «αλλαγή» το μέσα πόδι μπορεί να επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο εάν χρειαστεί να «κόψουμε» την στροφή νωρίτερα (και να περάσουμε το βάρος στην γωνία του «επάνω»/μέσα ποδιού, το οποίο στην συνέχεια θα γίνει το «κάτω/έξω» πόδι…) και όταν πρέπει να περάσουμε το βάρος μας επάνω του, για να κερδίσουμε «ύψος», ή απόσταση από την επόμενη πόρτα…

- ικανότητα του αθλητή: χωρίς λόγια…

5.4. Με «ελάφρυνση» κατά την μετάβαση, μόνο από τα πόδια: επιτυγχάνεται με σχετικά σταθερό το πάνω μέρος του σώματος. Η «ελάφρυνση» γίνεται μόνο με το κάτω μέρος του σώματος, με «μάζεμα» των γονάτων προς το στήθος, ενώ το επάνω μέρος παραμένει σε μια «επιθετική» θέση μπροστά. Αυτό δημιουργεί το «εικονικό μπαμπ», όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται, κατά την μετάβαση ανάμεσα από τις στροφές και απαιτεί λιγότερο χρόνο από την «κλασική» ελάφρυνση. Μετά όμως το «μάζεμα» των γονάτων ακολουθεί και πάλι «τέντωμα» του σώματος, ώστε να δοθεί η απαραίτητη κλίση…

5.5. Με σχετικά μεγαλύτερο άνοιγμα των σκι: αναφέρω άνοιγμα των ΣΚΙ και ΟΧΙ των ποδιών! Το οριζόντιο άνοιγμα των ποδιών είναι συνήθως μια λανθασμένη εντύπωση. Τα πόδια ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ανοιχτά εξαιτίας της κλίσης του σώματος σε σχέση με την κλίση της πίστας! Στην πραγματικότητα το άνοιγμα των ποδιών σπάνια ξεπερνάει το άνοιγμα της λεκάνης. Αντιθέτως το άνοιγμα των σκι είναι πολύ μεγαλύτερο. Οι αθλητές ξεκινούν την στροφή φέροντας τα σκι περίπου στο άνοιγμα της λεκάνης. Κατά την οδήγηση της στροφής τα σκι ανοίγουν περισσότερο κάθετα (πάντα σε συνάρτηση με την κλίση του σώματος σε σχέση με την κλίση της πίστας). Ενώ, ΤΑ ΠΟΔΙΑ, συνήθως ανοίγουν περισσότερο και όταν χρειαστεί, κατά το πέρασμα (ή και «ανέβασμα») στο πάνω-μέσα πόδι στο τελείωμα της στροφής. Αυτή η οφθαλμαπάτη (άνοιγμα Ποδιών έναντι άνοιγμα Σκι) δημιουργεί λάθος αντίληψη και συχνά παρατηρείται το φαινόμενο οι νεαροί αθλητές μας από λάθος οδηγίες, να κάνουν σκι σαν να έχουν «συγκαεί…»!!!

Αν υπάρχει κάποιος κανόνας σχετικά με το άνοιγμα τον ποδιών στο μοντέρνο σκι, μάλλον συνοψίζεται στα παραπάνω…Τελικά όμως, όπως είθισται να συμβαίνει με τους κανόνες, αρκεί το προσωπικό στυλ του κάθε αθλητή για να αναιρεθούν… ή ίσως, η συγκεκριμένη ανάλυση μιας συγκεκριμένης φάσης, ενός συγκεκριμένου αθλητή, ενός συγκεκριμένου αγώνα για να γεννηθούν…

5.6. Με τις μπότες και τις μύτες των σκι περισσότερο στην ίδια ευθεία: σήμερα οι στροφές ξεκινάνε με τις μύτες των σκι στην ίδια ευθεία, ώστε να διατηρηθεί παράλληλος ο οριζόντιος άξονας της λεκάνης σε σχέση με τα σκι και να έρθει «επάνω» τους κατά την έναρξη των στροφών.
Τούτο μεταφράζεται σε καλύτερη επιβάρυνση των γωνιών των σκι κατά την έναρξη της στροφής, και λιγότερο «χάσιμο» των ουρών τους, δηλαδή αποδοτικότερο «καρβάρισμα» από την έναρξη.
Κατά την οδήγηση της στροφής τα σκι αναγκαστικά «χωρίζουν» (χάνουν την ευθυγράμμισή τους) για να μπορέσει να «απλωθεί» μέσα στην στροφή η λεκάνη (όπου κρίνεται απαραίτητο).

5.7. Με τους ώμους να «ακολουθούν» περισσότερο τα σκι: χωρίς την υπερβολική αντίθετη στρέψη των ώμων (counter rotation) κατά την οδήγηση της στροφής (αλλά ούτε και «στρέφονται» συνήθως προς αυτήν…).

5.8. Με σχετικά λιγότερη χρησιμοποίηση του μπαστουνιού: λιγότερο δεν σημαίνει καθόλου! Απεναντίας, θεωρείται χρήσιμο ή/ και απαραίτητο βοήθημα σε δύσκολες καταστάσεις όπως:

- μεγάλες κλίσεις με στροφές μικρής ακτίνας

- περιπτώσεις λάθους και απώλειας της ιδανικής «γραμμής»

Δεν χρησιμοποιείται πλέον το «χτύπημα» του μπαστουνιού κυρίως σε μικρές κλίσεις και μεγάλης ακτίνας στροφές, και φυσικά στις περιπτώσεις που δεν προλαβαίνουμε να το χρησιμοποιήσουμε (π.χ. κάθετες πόρτες SL).

5.9. Με μεγαλύτερη κλίση ολόκληρου του σώματος (Inclination) προς το νοητό κέντρο της στροφής: ολόκληρο το σώμα, ή/και ο άξονας των ώμων κλίνει «μέσα» στην στροφή, χωρίς σχεδόν κανένα «σπάσιμο» στις αρθρώσεις (δηλαδή γόνατα και μέση). Οι μεγαλύτερες κλίσεις του σώματος στο μοντέρνο σκι παρατηρούνται κατά την προετοιμασία-έναρξη της στροφής. Σε κάποιες περιπτώσεις, η συγκεκριμένη κλίση του σώματος διατηρείται και κατά την οδήγηση της στροφής, σε «ανοιχτές» στροφές (ιδιαίτερα σε GS SG και DH). Φυσικά, προκειμένου να εφαρμοστεί «inclination» απαιτείται ταλέντο, σχετικά μεγάλες ταχύτητες και σωστή «μοντέρνα τεχνική». Σε γενικές γραμμές, μεγάλο «γώνιασμα» των σκι σημαίνει καλό κράτημά τους στην πίστα. Με την προϋπόθεση ότι είναι δυνατόν να διαχωρίσουμε την στροφή σε φάσεις, η σωστή κλίση του σώματος, επιτρέπει στον αθλητή:

- Αφενός, κατά την προετοιμασία-έναρξη της στροφής, να εκτελέσει ιδανικό και προοδευτικό «γώνιασμα», χωρίς να «μπλοκάρει» τις γωνίες του από νωρίς και

- Αφετέρου, κατά την οδήγηση-κλείσιμο της στροφής, να συνεχίσει το προοδευτικό «γώνιασμά» του, χρησιμοποιώντας το «σπάσιμο» των υπολοίπων μερών κάτω μέρους του σώματος (angulation).

5.10. Με σχετικά μικρότερο «σπάσιμο» του σώματος (Angulation): με το «angulation» επιτυγχάνεται ακόμα μεγαλύτερο «γώνιασμα» των σκι, περισσότερη επιβάρυνση του έξω ποδιού και άρα καλύτερη αντίσταση στην φυγόκεντρο. Γεγονός που συνεπάγεται καλύτερο «κράτημα» της γραμμής του αθλητή στην πίστα. Διακρίνεται σε:

· «Γώνιασμα» λεκάνης («σπάσιμο» λεκάνης – «hip-angulation»):

- Συμπληρώνει την κλίση του σώματος (inclination) σε σχετικά μεγάλης διάρκειας και «τραβηγμένες» στροφές.

- Χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον κατά την οδήγηση-κλείσιμο των στροφών.

- Είναι η βασική «τεχνική» σε σχετικά γρήγορες στροφές και μικρής ακτίνας στροφές, όπου το σώμα δεν προλαβαίνει να «πέσει μέσα» (inclination), με κλασικό παράδειγμα τις περισσότερες στροφές SL.

· «Γώνιασμα» γονάτων («σπάσιμο» γονάτων – «knee-angulation»):

- Συμπληρώνει το «σπάσιμο» της λεκάνης κατά το κλείσιμο και το τελείωμα των στροφών, για περαιτέρω κράτημα και για να επιτρέψει το επάνω μέρος του σώματος να «προηγηθεί» των ποδιών για να «προετοιμάσει» την ομαλή μετάβαση προς την επόμενη στροφή .

- Χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον σε πολύ γρήγορες και μικρής απόκλισης στροφές (κλασικό παράδειγμα οι κάθετες στο SL).

- Σήμερα γίνεται ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΝΤΟΝΑ από παλιά, λόγω της δυνατότητας για μεγαλύτερη κλίση του σώματος και της καινούριας μορφολογίας-τεχνολογίας των σκι.

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι μοντέρνες τεχνικές δημιουργούνται από τους καλούς αθλητές, ως αποτέλεσμα της προσαρμογής τους στα νέα δεδομένα της τεχνολογίας και της επιστήμης. Αυτοί είναι που κατέχουν την ΤΕΧΝΗ και το ΤΑΛΕΝΤΟ και βρίσκουν τον τρόπο να οδηγήσουν τα δυο τους πεδιλάκια (από τιτάνιο, άνθρακα, ξύλο κλπ.) με τον πιο γρήγορο -και σχετικά σίγουρο- τρόπο προς τον τερματισμό. Εμείς οι κοινοί θνητοί (προπονητές, τεχνικοί, παράγοντες, και λοιποί ενθουσιώδεις του χώρου) παρατηρούμε τις «μοντέρνες» κινήσεις τους και αφού τις αναλύσουμε, τις μελετήσουμε και τις ομαδοποιήσουμε, προσπαθούμε να τις διδάξουμε στους μελλοντικούς μας πρωταθλητές.

Υπάρχουν τελικά κανόνες;

***

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ